169984-300x220Bilindiği üzere 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu geneli itibariyle 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmişti. Ekonomik ve ticari yaşamın önemli unsurlarını düzenleyen söz konusu kanunun bazı maddelerinin yürürlüğe girmesi ise uyum sürecinin sancısız atlatılabilmesi için ertelenmişti.

1 Ocak 2014 tarihi itibariyle Yeni Ticaret Kanunu’nun önemli maddelerinden biri daha yürürlüğe giriyor. Yakın dönemde uygulamaya girecek olan, kanunun; tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde bulunması gereken asgari bilgileri düzenleyen 39. maddesi bugünkü yazımızın konusu.

TTK’ya göre tacir kimdir? 

Ticaret kanunumuza göre; esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme, ticari işletme olarak kabul ediliyor. Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye de tacir deniyor.

Ticaret şirketleriyle, amacına varmak için ticari bir işletme işleten vakıflar, dernekler ve kendi kuruluş kanunları gereğince özel hukuk hükümlerine göre yönetilmek veya ticari şekilde işletilmek üzere devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişileri tarafından kurulan kurum ve kuruluşlar da tacir sayılıyor.

Tacir-ticaret unvanı ilişkisi

TTK’ya göre her tacirin, ticari işletmesine ilişkin işlemleri, ticaret unvanıyla yapması ve işletmesiyle ilgili senetlerle diğer belgeleri bu unvan altında imzalaması zorunlu. Aynı şekilde, tescil edilen ticaret unvanının, ticari işletmenin görülebilecek bir yerine okunaklı bir şekilde yazılması da gerekiyor.

Tacirin düzenlediği belgelerin durumu

Şüphesiz gerek gerçek kişi gerekse tüzel kişi tacirler günlük ekonomik yaşamda gerçekleştirdikleri iş ve işlemlerin doğal bir sonucu olarak birçok belge düzenliyorlar. Yeni Türk Ticaret Kanunu bu belgelerde bulunması gereken asgari bilgilere yönelik bazı düzenlemeler içeriyor. Ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerde:

Avrupa Topluluğu’nun şirketler hukukuna ilişkin 68/151/AET Sayılı Birinci Yönergesi’nden esinlenerek kaleme alınan söz konusu düzenlemelerle şeffaflığın sağlanması amaçlanıyor.

Hangi bilgilere yer verilecek?

Türk Ticaret Kanunu’nun, 01/01/2014′te yürürlüğe girecek 39. maddesinin 2. fıkrasına göre; tacirin işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği;

– Tacirin sicil numarası (varsa MERSİS numarası yoksa ticaret sicili numarası),

– Ticaret unvanı,

– İşletmesinin merkezi ile,

– Tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tescil edilen internet sitesinin adresinin gösterilmesi zorunlu (internet sitesi oluşturma zorunluluğu sadece bağımsız denetime tabi şirketler için geçerli).

Tacir internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise tüm bu bilgilerin ayrıca şirketin internet sitesinde de yayımlanması gerekiyor. Bu sitede ayrıca, anonim şirketlerde yönetim kurulu başkan ve üyelerinin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarının, limited şirketlerde müdürlerin adları ve soyadlarıyla taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarının, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticilerin adları ve soyadları ile taahhüt edilen ve ödenen sermaye miktarının yayımlanması da mecburi.

Sadece faturada değil! 

Tacirin bir ticari işe yönelik olarak düzenlediği tüm yazılarında/belgelerinde söz konusu bilgileri göstermesi zorunlu. Ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelerin belirlenmesinde esas alınacak ölçüt, belgenin tacirler tarafından düzenlenmesi ve bu belgenin tacirlerin ticari defterlerine yaptıkları kayıtların dayanağını oluşturması.

Bu tür belgelere; tacirler tarafından düzenlenen faturalar, perakende satış vesikaları (perakende satış fişleri, makineli kasaların kayıt ruloları, giriş ve yolcu taşıma biletleri), gider pusulaları, müstahsil makbuzları, ücret bordroları, tahsilât veya tediye makbuzları örnek olarak gösterilebilir.

Yaptırım ne?

Söz konusu bilgilerin belgelerde gösterilmemesi halinde yasanın 51. maddesine göre idari para cezası uygulanacak. Söz konusu idari para cezası 2014 yılı için 2.240 TL. Bu kapsamda bir ceza ile karşılaşmamak için gerekli adımları derhal atmakta büyük fayda var.

İSMAİL KÖKBULUT/ BUGÜN